Badania nad bioróżnorodnością w niektórych grupach wciąż przynoszą rezultaty zaskakujące nawet samych specjalistów zajmujących się światową fauną.

Muchówka z rodzaju Risa opisana w 1907 r. z Tunezji jako miniarka (Agromyzidae), została przez dipterologa i twórcę kladystyki (metody klasyfikowania organizmów) Willi Henniga zaklasyfikowana najpierw do rodziny Carnidae (1937), a następnie do Milichiidae (1965-1973), później zaproponowano dla niej osobną rodzinę (1977). Takie przypadki ewidentnych zmyłek systematyków są raczej rzadkie, a pomocne w ustaleniu poprawnej przynależności rodzaju może być odkrycie jakiejś „formy pośredniej”. Zwykle problemem jest posiadanie bardzo specyficznych cech, a także upodobnienie się do innych niespokrewnionych organizmów. Muchówki z rodzaju Risa mają ok. 1-2 mm długości i wstępują w rejonie śródziemnomorskim i Azji Centralnej, aż do Mongolii. Są one bardzo wyspecjalizowane, ze zmodyfikowanym aparatem gębowym wykształconym w postaci wąskiego sztylecika. Jest to adaptacja do zlizywania nektaru drobnych kwiatów roślin rosnących na pustyniach i solniskach. Między innymi dzięki badaniom w Zjednoczonych Emiratach Arabskich udało się ustalić, że Risa to w istocie bardzo wyspecjalizowany reprezentant zupełnie innej rodziny – wodarkowatych (Ephydridae), ale jej dotychczasowa pozycja systematyczna pozostawała nieznana. 

Profesor Tadeusz Zatwarnicki, wraz ze swoim kolegą dr Wayne N. Mathis’em ze Smithonian Institution (Washington, DC.) z USA, opisali nowy rodzaj z Australii, który jest zbliżony do rodzaju Risa, nazwany Notorisa, a który zachował cechy pozwalające na powiązanie go z innymi przedstawicielami wodarkowatych. Najbliżej spokrewniony z grupą Risa okazał się rodzaj, który Prof. T. Zatwarnicki wydzielił zaledwie 5 lat wcześniej, zajmując się pozycją systematyczną „muchy naftowej”, jedynego organizmu wielokomórkowego żyjącego w kałużach ropy naftowej w Kalifornii (USA), Wenezueli i na Kubie.

Nowy rodzaj z Australii, trzy nowe gatunki Risa z solnisk w Izraelu, oraz analiza relacji grupy Risa w klasyfikacji wodarkowatych zostały opublikowane w czasopiśmie Records of the Australian Museum w marcu 2023 r.

Link do publikacji >>

Aetozaury to wymarła grupa gadów naczelnych, która posiadała opancerzone ciało, podobna pod tym względem nieco do współczesnych krokodyli, aczkolwiek była to grupa poruszająca się wyłącznie na lądzie. Przedstawiciele tej grupy osiągali do sześciu metrów długości ciała, a rozpowszechnieni byli na niemal każdym kontynencie w okresie triasu.

W 1877 Oscar Fraas odkrył niezwykłe nagromadzenie 24 osobników Aetosaurus ferratus w kamieniołomie w Kaltental, koło Stuttgartu, na południu Niemiec. Co ciekawe, długość ciała zwierząt z nagromadzenia wynosiła od, zaledwie, 20 do 82 centymetrów. Od tego czasu naukowcy zastanawiali się, czy były to osobniki młode i przez to małe, czy jednak dorosłe, ale karłowate zwierzęta.

Elżbieta M. Teschner z Instytutu Biologii Uniwersytet Boleslaw wraz z naukowcami z Niemiec oraz Argentyny zbadała kości ramienne najmniejszego i jednego z największych osobników z nagromadzenia. Paleohistologia, czyli nauka o wzroście na poziomie tkankowym, umożliwia określenie wieku osobniczego. Najlepszym modelem do obliczania wieku zwierząt są kości długie, ponieważ w trakcie życia odkładają pierścienie wzrostu, które można policzyć – podobnie jak słoje wzrostu w pniach drzew. Na tej podstawie udało się określić względny wiek osobniczy badanych okazów, który sugeruje, że nagromadzone zwierzęta nie przekroczyły jednego roku życia, czyli były to osobniki młodociane, rozwiązując tym samym zagadkę sprzed prawie 150 lat. Co ciekawe, nagromadzenie kostne przedstawia najprawdopodobniej zachowanie społeczne u aetozaurów, które zostało zaobserwowane po raz pierwszy w tej grupie i przypuszczalnie miało zwiększyć szanse na przetrwanie oraz odstraszyć potencjalnych drapieżników. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Journal of Vertebrate Paleontology.

Link do publikacji >>

W czasopiśmie Heteroptera Poloniae – Acta Faunistica ukazała się publikacja, której autorami są studenci I roku Biologii drugiego stopnia Mateusz Rolski, Anna Gruszka oraz Demetra Di Loreto, absolwentka kierunku Biologia pierwszego stopnia.
Autorzy w pracy podają nowe stanowisko inwazyjnego gatunku pluskwiaka, skupieńca lipowego Oxycarenus lavaterae.

Link do publikacji >>

Krasiejów w województwie opolskim znany jest między innymi z paleontologicznych wykopalisk, a co za tym idzie, z wielu odkryć pradawnej (sprzed ok. 210-215 mln lat) flory i fauny. Badania odnajdywanych w tym miejscu skamieniałości prowadzone są od ponad 20 lat. Tym bardziej zaskakujące jest najnowsze odkrycie, którego wyniki opublikowane zostały w grudniu 2022 na łamach czasopisma BMC Ecology and Evolution. Międzynarodowy zespół naukowców prowadzony przez doktora Dawida Surmika z Uniwersytetu Śląskiego, zbadał dwa kręgi wymarłego płaza Metoposaurus krasiejowensis. W badaniach uczestniczyła również mgr Elżbieta Teschner, asystentka zatrudniona w Instytucie Biologii Uniwersytet Boleslaw. Analizowany okaz przedstawia dwa kręgi, jeden zdrowy, zespolony z drugim z wyraźną naroślą. Dzięki prześwietleniu kości w mikrotomografie komputerowym, oraz wykonanym preparatom histologicznym, możliwe było zdiagnozowanie choroby na jaką cierpiał ten osobnik. Szczątki kręgu pokazują ślady nowotworu, który nie tylko narastał na kość, ale również wnika w głąb zdrowej tkanki kostnej. To pozwoliło na zidentyfikowanie, że był to nowotwór złośliwy, a dokładniej kostniakomięsak. To jeden z najlepiej udokumentowanych nowotwór i dodatkowo, jeden z najstarszych zidentyfikowanych przykładów raka u prehistorycznych czworonogów.

Link do publikacji >>